آیا کنسول‌های دستی PC مثل Steam Deck واقعاً رقیب سوییچ ۲ محسوب می‌شن؟
وقتی نینتندو در سال ۲۰۱۷ کنسول سوییچ (Switch) رو عرضه کرد، تو بازار دستگاه‌های دستی تقریباً هیچ رقیبی نداشت. بازاری که خودش از سال ۱۹۸۹ با گیم‌بوی (Game Boy) پایه‌گذاری کرده بود. سگا از صحنه کنار رفت، و سونی هم بعد از دو تلاش جدی با PSP و PS Vita، عملاً این حوزه رو رها کرد.
اما حالا که داریم به عرضه‌ی سوییچ ۲ در سال ۲۰۲۵ نزدیک می‌شیم، شرایط کمی فرق کرده. موفقیت عظیم سوییچ باعث شد غول‌های خواب‌آلود دوباره به فکر ورود به بازار کنسول دستی بیفتن. سونی و مایکروسافت به‌صورت غیررسمی دارن روی کنسول‌های دستی خودشون کار می‌کنن، ولی جالب اینجاست که این بار، اولین حرکت از سمت دنیای گیمینگ PC بوده. والوو (Valve) با عرضه‌ی Steam Deck در سال ۲۰۲۲، موج جدیدی از دستگاه‌های دستی مبتنی بر PC رو به‌راه انداخت که حالا توسط برندهایی مثل لنوو (Lenovo) و ایسوس (Asus) هم ادامه پیدا کرده. بعد از یک دهه سکوت، حالا دوباره شاهد رقابت جدی در حوزه‌ی کنسول‌های دستی هستیم. و این یعنی سوییچ ۲ دیگه مثل گذشته بدون رقیب نخواهد بود.
در واقع، نینتندو قربانی دوراندیشی خودش شده. با سوییچ، این شرکت اولین کسی بود که متوجه شد شکاف بین قدرت سخت‌افزاری موبایل و کنسول‌های خانگی به حدی کم شده که می‌شه تجربه‌ی هر دو رو در یک دستگاه ترکیب کرد. و سوییچ این ایده رو به بهترین شکل ممکن عملی کرد، حالا بقیه هم می‌خوان سهمی از این بازار داشته باشن.
با این حال، چون کنسول‌های دستی سونی و مایکروسافت هنوز چند سال با عرضه فاصله دارن، فعلاً تنها رقابت واقعی برای سوییچ ۲، از سمت Steam Deck و دستگاه‌های مشابه میاد ، این دستگاه‌ها فعلاً بزرگ‌ترین تهدید برای نینتندو هستن. از نظر سخت‌افزاری، خیلی از سوییچ قوی‌ترن و به تجربه‌ی بازی‌های AAA بسیار نزدیک شدن. از نظر نرم‌افزاری هم به استیم و کل کتابخونه‌ی بازی‌های PC دسترسی دارن.
از نظر قیمتی، سوییچ ۲ با قیمت ۴۴۹ دلار وارد بازار می‌شه، یعنی فقط ۵۰ دلار گرون‌تر از مدل پایه‌ی Steam Deck. در عوض، صفحه‌نمایش بهتری داره، کنترلرهای جداشدنی و داک برای اتصال به تلویزیون هم جزو بسته‌ی اصلیه. از نظر قدرت سخت‌افزاری هم تقریباً هم‌رده با ROG Ally (مدل پایه ۴۹۹ دلار) و Lenovo Legion Go S (با قیمت حدود ۵۴۹ دلار) قرار می‌گیره.
ولی این شباهت‌های سخت‌افزاری همه‌ی ماجرا نیست. در واقع، اگر فقط با دیدن جدول مشخصات بخوایم قضاوت کنیم، بخش بزرگی از داستان رو نادیده گرفتیم. واقعیت اینه که کنسول‌های دستی PC هنوز خیلی niche (یعنی مخصوص قشر خاصی) هستن و با مخاطب عمومی کنسول‌های نینتندو قابل مقایسه نیستن.
مثلاً Steam Deck تا حالا حدود ۴ میلیون دستگاه فروخته، که البته از بقیه‌ی دستگاه‌های مشابه خیلی جلوتره. کل بازار دستگاه‌های دستی PC تا به حال فقط حدود ۶ میلیون فروش داشته — درحالی‌که نینتندو فقط توی سال مالی جاری انتظار داره ۱۱ میلیون سوییچ (نسخه‌ی فعلی) بفروشه! این یعنی پنج برابر بیشتر از کل بازار فعلی کنسول‌های دستی PC.
و طبق پیش‌بینی‌ها، سوییچ ۲ تو سال اول عرضه خودش قراره تا ۲۰ میلیون دستگاه بفروشه. رقمی که نشون می‌ده رقبا هنوز خیلی عقب‌تر از نینتندو هستن.
از طرف دیگه، ولوو اصلاً مثل نینتندو تو پخش خرده‌فروشی و تبلیغات قوی نیست. Steam Deck توی فروشگاه‌ها وجود نداره، تبلیغات تلویزیونی و محیطی هم براش نمی‌بینیم. سیستم‌عامل دستگاه‌های مبتنی بر ویندوز مثل ROG Ally و Legion Go هم تجربه‌ی کاربری ضعیف‌تری دارن. حتی SteamOS هم به سادگی و پایداری سیستم‌های نینتندو نمی‌رسه.
مشتری نمی‌تونه Steam Deck رو باز کنه و بلافاصله بازی رو شروع کنه. باید حتماً یک‌سری تنظیمات انجام بده، و حتی با وجود سیستم تأییدیه‌ی ولوو، تضمینی نیست که هر بازی روی دستگاه خوب اجرا بشه. دستگاه هم سنگینه، برای بچه‌ها یا استفاده‌ی خانوادگی مناسب نیست، و بیشتر برای گیمرهای حرفه‌ای طراحی شده.
البته خبرهایی هم هست که مایکروسافت داره با یه سازنده‌ی کنسول دستی همکاری می‌کنه تا یه دستگاه قابل حمل با برند ایکس‌باکس و نسخه‌ی ویژه‌ای از اپ Xbox عرضه کنه. این دستگاه می‌تونه دسترسی ساده به Game Pass داشته باشه و کمی معادله رو تغییر بده. ولی فعلاً بیشتر به یه راه‌حل موقت شبیه هست تا یه کنسول دستی واقعی از مایکروسافت.
تا وقتی که سونی و مایکروسافت با قدرت وارد رقابت نشن، نینتندو رقیب جدی در بازار کنسول‌های دستی نخواهد داشت. گفته می‌شه مایکروسافت قصد داره کنسول دستی خودش رو در سال ۲۰۲۷ عرضه کنه. کنسول دستی پلی‌استیشن هم فعلاً در حد شایعه باقی مونده.
پس هرچند اوضاع داره داغ‌تر می‌شه، ولی حداقل برای چند سال آینده، سوییچ ۲ بدون رقیب جدی تو بازار کنسول‌های دستی باقی می‌مونه یا در بهترین حالت، با فاصله‌ای امن.
منبع : polygon
